دندانهای ما ممکن است به مرور زمان و بر اثر پوسیدگی دچار آسیبهایی شوند. در مراحل اولیه و زمانی که میزان این آسیبها اندک باشد با روشهایی مانند پر کردن میتواند اقدام به ترمیم آنها نمود اما گاهی اوقات میزان آسیب به حدی میرسد که شکل و اندازهی دندان دستخوش تغییرات غیر قابل جبران میشود. در این موارد تنها راه چاره استفاده از روکشدندان میباشد. روکشها مانند کلاههایی به شکل و فرم دندان اصلی میباشند که روی دندان آسیب دیده قرار میگیرند تا استحکام و زیبایی دندان آسیب دیده ترمیم شود.
در این مقاله به طور کامل در مورد روکش دندان، علت استفاده از آن و چگونگی قرار دادن روکش صحبت خواهیم کرد، پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
علت استفاده از روکش دندان
اکثر دندان پزشکان تا جایی که امکان داشته باشد سعی مینمایند تا از روکش دندان استفاده نکنند اما گاهی اوقات روکش کردن دندان به عنوان آخرین راه چاره میباشد. مواردی که استفاده از روکش دندان ضروری میباشد عبارت است از:
- حفاظت از دندانی که دچار شکستگی شده و یا قسمت هایی از آن ترک خورده میباشد.
- ترمیم دندانی که دچار پوسیدگیهای عمیق بوده است.
- پوشاندن و حمایت از اسکلت دندانی که قسمت بزرگی از آن پر شده و به دلیل باقی ماندن مقدار کمی از بافت اصلی دندان احتمال شکستگی و یا آسیب به آن زیاد میباشد.
- نگه داشتن بریج دندان
- پوشاندن دندانهایی که دارای فرم مناسب نیستند و یا اینکه تغییر رنگ شدید دادهاند و از لحاظ زیبایی با سایر دندانها مطابقت ندارند.
- پوشاندن ایمپلنتهای دندان
- حفاظت و پوشاندن دندانی که تحت درمان ریشه قرار گرفته است.
روکش انله یا روکش سه چهارم
روکشهای دندان از تنوع مختلفی برخوردارند. روکشهایی که در سالهای اخیر مورد استفاده قرار میگیرند در مقایسه با روکشهای اولیه تغییرات چشمگیر مثبتی داشتهاند، نسل جدید روکشها تحت عنوان روکش انله یا سهچهارم معروف میباشند. این روکشها در مواقعی که ساختار دندان هنوز مستحکم است کاربرد دارد، روکش های آنله به اندازهی روکشهای کلاسیک کل دندان را نمیپوشانند، جهت استفاده از این روکش جراح ابتدا ناحیهی آسیب دیدهی دندان را بر میدارد و سپس روکش را متناسب با میزان آسیب دیدگی استفاده مینماید.
جنس مواد روکش دندان
مواد مختلفی در ساخت روکشهای دندان کاربرد دارند. مهمترین این مواد عبارتند از:
فلز
فلزات مختلفی در ساخت روکشهای دندانی کاربرد دارند که عبارتند از طلا، پالادیوم، نیکل و کروم. روکشهای فلزی به ندرت دچار شکستگی و یا آسیب میشوند و بیشترین دوام را دارند، همچنین در مقابل گاز گرفتن و جویدن بیشترین مقاومت را دارند و به راحتی دچار سائیدگی نمیشوند. جهت استفاده از این روکشها مقدار کمی از دندان اصلی تراشیده میشود. تنها مشکلی که این نوع از روکش ها دارند رنگ آنها میباشد که تناسبی با سایر دندانها ندارد. روکشهای فلزی گزینهی مناسبی جهت دندانهای آسیاب بزرگ که در معرض دید نیستند میباشد.
سرامیکی فلزی
رنگ این روکشها مطابق با رنگ دندان طبیعی میباشد اما گاهی اوقات فلزی که در زیر قسمت سرامیکی واقع شده است ممکن است به صورت یک خط تیره مشخص شود. احتمال شکستگی قسمت سرامیکی وجود دارد و سایش آنها گاهی اوقات بر دندانهای کناری تاثیرگذار است. با این حال این نوع از روکش ها جهت دندانهای جلویی میتواند انتخاب مناسبی باشد.
تمام زرین
نسبت به سایر روکشها ارزانتر میباشند اما به مرور زمان دچار فرسودگی شده و بیشتر دچار شکستگی میشوند.
تمام سرامیک
این روکشها با رنگ دندان اصلی تطابق داشته اما به اندازهی روکشهای سرامیکی فلزی استحکام ندارند، با این وجود انتخاب مناسبی جهت دندانهای جلو میباشند.
سرامیک فشرده
دارای یک هستهی سرامیکی فشرده به جای آستر فلزی هستند، این روکشها بهترین نوع روکش هستند که از استحکام بالایی برخوردار بوده و رنگ آن متناسب با دندان میباشد.
نحوه روکش کردن دندان
در طی اولین ویزیت ابتدا یک عکس توسط اشعه ایکس از دندان شما تهیه میشود، در این عکس وضعیت دندان و استخوانهای اطراف به خوبی مشخص است و پزشک میتواند میزان آسیب و پوسیدگی دندان احتمالی را شناسایی نماید.
گاهی اوقات قبل از روکش کردن لازم است تا درمان ریشه انجام شود. مواردی که درمان ریشه قبل از روکش کردن ضروری است شامل شرایط زیر میشود:
- پوسیدگیهای عمیق
- احتمال عفونت
- آسیب به پالپ دندان (قسمتی که حاوی رگهای خونی، اعصاب و بافت همبند میباشد)
پس از درمان ریشه و عصب کشی دندان، قسمتهایی از بالا و کنارههای دندان تراشیده میشود تا فضا جهت روکش دندان آماده شود. میزانی از دندان که تراشیده میشود با توجه به نوع روکش متفاوت میباشد، همان طور که پیشتر اشاره کردیم جهت روکشهای فلزی تنها مقدار کمی از دندان تراشیده می شود اما جهت روکشهای سرامیکی و یا فلزی سرامیکی باید مقدار بیشتری از دندان تراشیده شود.
پس از اینکه دندان به میزان لازم تراشیده شد یک قالب از دندان تهیه میشود، قالبهایی از دندان فک بالا و پایین نیز تهیه خواهد شد تا روکش دندان متناسب با وضعیت سایر دندانها تهیه شود.
در عرض ۲ تا ۳ هفته روکشها در لابراتوار دندانسازی تهیه میشود، در طی این مدت جهت حفاظت از دندان آسیب دیده دندانپزشک یک روکش موقت روی دندان شما قرار میدهد.
در جلسهی دوم ویزیت ابتدا روکش موقت برداشته میشود و سپس دندان بیحس شده و با استفاده از چسب و مواد مخصوص روکش دائمی روی دندان شما قرار خواهد گرفت.
نکات مراقبتی بعد از روکش کردن دندان
برای ماندگاری بیشتر روکش ها بهتر است که نکات مراقبتی بعد از انجام آن را افراد به درستی رعایت کنند بدین منظور ما این نکات را در این بخش از مقاله به شما معرفی خواهیم کرد تا با رعایت آن ها از مدت زمان طولانی از روکش های خود استفاده کنید.
نکات مراقبتی عبارتند از:
- مسواک زدن دندان ها به طور مرتب
- استفاده از دهان شویه و نخ دندان
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- خودداری از جویدن غذاهای سفت و سخت نظیر ته دیگ
سخن پایانی
روکش دندان جهت برطرف کردن پوسیدگی های شدید که دیگر نمی توان آن ها را ترمیم کرد و همینطور اصلاح شکستگی دندان مورد استفاده قرار می گیرد و امروزه بسیار رایج و پرطرفدار می باشد. تنها به این نکته توجه داشته باشید که برای انجام آن جهت دریافت نتیجه مطلوب به بهترین دندانپزشک زیبایی و به کلینیک دندانپزشکی معتبر مراجعه کنید.